Так кавалася перамога

Кобрын

З першых дзён Вялікай Айчыннай вайны Кобрын аказваў актыўны супраціў ворагу.

22 чэрвеня 1941-га жорсткія баі ў небе вялі лётчыкі 123-га знішчальнага авіяцыйнага палка пад камандаваннем маёра Барыса Сурына. На подступах да горада змагалася 22-я танкавая дывізія генерала Віктара Пуганава. Але сілы былі няроўныя. 23 чэрвеня Кобрын занялі нямецкія войскі. Ужо ў ліпені гестапа арганізавала першую вулічную аблаву. Схопленых на вуліцы людзей вывезлі ў наваколлі вёскі Патрыкі і расстралялі. Усяго за гады акупацыі ў раёне гітлераўцы правялі 65 карных экспедыцый. Загінулі звыш 13 тыс. чалавек, сярод якіх амаль 7 тыс. – прадстаўнікі яўрэйскага насельніцтва.

Вясной і летам 1944 года фронт нястрымна набліжаўся да Кобрына. Фашысты вырашылі стварыць тут магутныя ўмацаванні. Часткі 61-й арміі, якая дзейнічала ў складзе 1-га Беларускага фронту, падышлі да горада ўвечары 19 ліпеня. Пасля магутнай артылерыйскай адпрацоўкі пярэдняга краю абароны праціўніка падраздзяленні 29-га і 37-га гвардзейскіх стралковых палкоў перайшлі ў атаку і ўварваліся ў горад. Квартал за кварталам яны ачышчалі яго ад фашыстаў. Раніцай 20 ліпеня 1944 года Кобрын быў вызвалены. За паспяховыя дзеянні 12 часткам 61-й арміі, якія вызначыліся ў баях за вызваленне горада, было прысвоена ганаровае найменне «Кобрынскіх».

Маларыта

Маларыта была захоплена нямецкімі войскамі 22 чэрвеня 1941 года. Нягледзячы на гэта, у ваколіцах працягвалася супрацьстаянне чырвонаармейцаў.

Некалькі дзён горад спрабавалі адстаяць часткі 75-й стралковай дывізіі пад камандаваннем генерал-маёра Сямёна Недвігіна, але спыніць ворага яны не змаглі. 28 чэрвеня тыя, хто засталіся ў жывых байцы былі акружаны і, выдаткаваўшы боепрыпасы, адступілі да Пінска.

Вялікая Айчынная вайна прынесла шмат бед маларытчанам. На паўночным захадзе горада было створана гета. У чэрвені 1942 года туды прыбыла спецыяльная карная каманда, якая пачала расстрэл мірнага насельніцтва, перш за ўсё яўрэяў.

Наступленне 70-й арміі 1-га Беларускага фронту, у выніку якога быў вызвалены Маларыцкі раён, пачаўся 17 ліпеня 1944 года. 19 ліпеня часткі сутыкнуліся з магутным супрацівам ворага каля вёскі Макраны. У ноч на 20-е вораг быў выбіты з населенага пункта. Яго праследаванне працягвалася. Паспяховы манеўр 237-га палка (камандзір Ю.М. Кусенка) з поўначы ў абыход Маларыты і актыўныя дзеянні 239-га палка (камандзір М. Г. Горб) з поўдня і паўднёвага захаду прымусілі гітлераўцаў у першай палове дня 20 ліпеня пакінуць райцэнтр і без бою адысці ў напрамку Гвозніцы. Чырвонаармейцаў і партызан людзі сустракалі з радасцю, выходзілі на вуліцы, размаўлялі і частавалі, чым маглі. Акупацыя Маларыты доўжылася амаль 3 гады 1 месяц.